Nadchodzą zmiany w ustawie o PIP. Co to oznacza dla rynku pracy? Rząd finalizuje przygotowania do kluczowej reformy Państwowej Inspekcji Pracy (PIP), która od 1 stycznia 2026 r. wprowadzi nowe uprawnienia inspektorów pracy. Głównym celem zmian jest zwiększenie skuteczności nadzoru nad umowami cywilnoprawnymi, takimi jak zlecenia czy B2B — jeśli okaże się, że w rzeczywistości spełniają one przesłanki stosunku pracy.
Kluczowe zmiany w projekcie
1. Tryby działania inspektora pracy
Według nowej wersji projektu (trzeciej) okręgowy inspektor pracy będzie mieć trzy możliwe ścieżki działania:
- a. wydać polecenie dostosowania umowy,
- b. wydać decyzję administracyjną stwierdzającą istnienie stosunku pracy,
- c. albo skierować sprawę do sądu o ustalenie stosunku pracy.
To rozszerzenie wariantów ma dać inspektorom elastyczność, ale wzbudza także obawy o arbitralność.
2. Ograniczenie okresu wstecznego
Inspektor będzie mógł stwierdzić istnienie stosunku pracy maksymalnie trzy lata wstecz od dnia wszczęcia postępowania. To zmiana w porównaniu do wcześniejszych wersji projektu, które nie ograniczały tego okresu.
3. Rygor natychmiastowej wykonalności decyzji
Projekt nadal przewiduje, że decyzja inspektora (np. o przekształceniu umowy) staje się natychmiast wykonalna – co oznacza, że prawo pracy (np. składki ZUS, ewidencja czasu pracy) zaczyna obowiązywać od doręczenia decyzji. Jednocześnie wprowadzono możliwość uchylenia tego rygoru przez Głównego Inspektora Pracy albo sąd, jeśli wykonanie decyzji może spowodować istotne i nieodwracalne skutki.
4. Odszkodowanie za błędne decyzje
W projekcie przewidziano roszczenie odszkodowawcze przeciwko Skarbowi Państwa na etapie odwołania od decyzji. Jeśli decyzja inspektora okaże się niezgodna z prawem, poszkodowany będzie mógł dochodzić odszkodowania w sądzie pracy. Jednak nawet w przypadku uchylenia decyzji, w projekcie jest przepis, według którego stwierdzony stosunek pracy trwa od dnia doręczenia decyzji do momentu jej uchylenia. To budzi kontrowersje: doradcy podatkowi i samorządy wskazują, że nawet błędna decyzja może mieć trwałe skutki dla stron.
5. Wymiana danych i digitalizacja kontroli
Projekt zakłada usprawnioną wymianę danych między PIP, ZUS i Krajową Administracją Skarbową – co ma wzmocnić zdolność Inspekcji do identyfikowania nadużyć w obszarze umów cywilnoprawnych. Ponadto przewidziane są zdalne kontrole PIP: przesłuchania świadków online, cyfrowe protokoły, elektroniczne decyzje.
6. Sankcje finansowe
Planowane jest znaczne zaostrzenie kar: maksymalne grzywny w postępowaniu sądowym mogą sięgnąć 60 000 zł. To część strategii mającej zniechęcać do nieuczciwych praktyk i poprawić przestrzeganie prawa pracy.
@Jobman Group od lat pracuje w modelu współpracy, który chroni klientów przed ryzykiem takich decyzji. Nasz system i sposób działania eliminują kluczowe przesłanki stosunku pracy:
✔ zleceniobiorcy sami wybierają miejsce, czas i rodzaj usług,
✔ mogą swobodnie rezygnować z terminów,
✔ klienci nie narzucają grafików i nie wydają poleceń,
✔ umowy obejmują konkretne projekty i realnie wykonaną usługę,
✔ JobAdm dokumentuje wszystkie dobrowolne wybory i generuje umowy automatycznie.
To sprawia, że współpraca jest elastyczna, transparentna i zgodna z założeniami projektowanej ustawy.
Dowiedz się, co możemy zrobić dla Ciebie i Twojej organizacji
Wyślij zapytanie ofertowe
